Bu yazıda, fazla uğraştırmadan basit bisiklet bakım önerileri bulacaksınız.
Temizlik
Temizliğin bir bisikletin güzel görünmesinden başka yararları da vardır. Temiz bir bisiklette önceden oluşmuş sorunları yakalama olasılığınız daha yüksektir. Bunlar kadrodaki olabilecek çatlaklar, delinmeler olabilir. Bisiklet yıkamak bakımda en önemlisidir. Ancak demir kadrolarda pas oluşmasına neden olur. Bisikleti yıkamak için basınçlı makine veya bir hortumdan faydalanabilir ancak basınçlı su makinesi bazen bisikletinize zarar verebilir dikkat edilmesinden fayda var. Aslında en güzeli bir kova içerisine su ve varsa otomobil şampuanı ya da bulaşık deterjanı koymak ve büyükçe bir süngerle “bebeğinizi” yıkamak olacaktır. Bisikleti yıkarken dişli kısımlarını biraz daha özenle temizlemek faydalı olacaktır.
Bisikletiniz çamurlu değil de tozluysa o zaman işe kuru bir bez parçasıyla başlayabilirsiniz. Ara sıra bezin tozunu silkelemekte fayda vardır. İsterseniz nemli bir bez de bu işi çok daha iyi görür. Fakat bu bezi sık sık yıkamak gerekir yoksa kiri bisiklete düzgün bir şekilde dağıtmaktan başka bir şey yapmazsınız. Lastikleri de sert plastik bir fırçayla suyla temizlemeyi unutmayın. Böylece lastiğin durumunu daha rahat kontrol etme şansınız olur.
Zincir Bakımı
Zincirinizi sık sık temizlemek ve yağlamak onun ömrünü uzattığı gibi vites değiştirme performansını da arttırır. Aşınmış -ki buna biz “uzamış” deriz- zincirler ön ve arka dişlileri de erken aşındırmaya başlar ve kısa sürede size büyük masraflar açabilir.
1- Zincir temizleme için temizleme aletiniz yoksa nalburdan boya fırçası alıp fırçayla temizleyebilirsiniz. Bunun için boya fırçasının sapına yakın bir yerden kıllarını kesiyoruz burada amaç kılların sert olması sonra büyük (5 litrelik) Pet şişeyi yarısından keserek içine kolayca bulabileceğiniz benzin veya mazot koyuyoruz. Fırça yardımı ile zincir ve dişlileri iyice temizliyoruz. (disk frene mazot kaçmamasına dikkat ediniz.)
2- İlk önce ellerinizin fazla kirlenmemesi için eldiven kullanmalısınız. Daha sonra kullanmadığınız eski bir diş fırçası veya boyacı fırçası ile ön, arka dişliler ve zincirdeki kirin kabasını temizleyin. Zincir temizlemeye yarayan aletlerle bu işi yapmak daha kolay ve daha temiz olur.
3- Bir süre benzinin veya mazotun süzülmesini bekleyin. Sonra temiz bir bezle kurulama yapın. En son olarak zincirinizi yeniden yağlamanız gerekecektir. Yağlama için piyasada çeşitli markalar var, kullanabilirsiniz. Bu yağlama işinin ideali her bakla eklemini tek tek yağlamaktır. Yağlama bittikten sonra hem fazla yağ fren sisteminizi bozmaması adına hem de fazla yağlı zincir sürüş esnasında tozu,kiri direkt çekeceğinden dolayı fazla olan yağı kuru bir bez yardımı ile hafifçe alıyoruz.
Vites Sistemi
Zamanla vites kabloları da eskir. Bu zincirin tam dişli üstüne oturmasını engeller ve ses çıkarır. Bunları çok sık olmasa bile yenilemekte fayda vardır. En çok arka vites teli deformasyona uğrar. Bir de vites tellerinin geçtiği hortumların içlerine zamanla su kaçtığı için paslanmalar meydana gelebilir bunun oluşmaması için belli aralıkta birkaç damla yağ damlatmak işe yarayacaktır.
Fren Ayarları
V-Fren
Fren kabloları da esner, pabuçlar-balatalar aşınır. Bu esnemeyi fren kollarındaki ayar vidalarından azaltabilirsiniz. Ama bazen bu işlem yeterli olmayabilir çünkü pabuçlar sınırı geçecek şekilde erimiş olabilir. Bu durumda pabuçları değiştirip güzel bir ayar yapmak gerekir. Pabuçların jant yüzeyine tam basması istenir. Alt veya üst tarafı değiyorsa frenleme gücü az olur. Son model V-frenlerde sadece 5 mm. Allen anahtarıyla artık bu iş oldukça kolay hale gelmiştir: Pabucu tutan vida gevşekken bir elinizle fren bacaklarını janta ittirin, diğer elinizle de vidayı sıkın. Burada dikkat edilmesi gereken nokta pabucun herhangi bir yerinin lastiğe kesinlikle sürtmemesi gerektiğidir.
Sağ veya soldaki fren bacaklarından biri erken davranıyorsa fren gövdesi üzerinde bulunan vidayı gevşetin. (Tabii jantınızın düzgün olduğunu varsayıyorum) 2 gövdenin de fren kolu çekildiği zaman aynı anda hareket etmesi gerekir.
Fren kablolarını yağlamak da aynı vites kablolarındaki gibidir. Gövdelerin bağlı olduğu pivotların içi çamurluysa bunların temizlenip yağlanması daha yumuşak bir fren kolu hissi verir.
Mekanik veya Hidrolik Disk Fren
V-fren aksine daha meşakkatlidirler. Mekanik disk frende sizlerin yapabileceği sadece fren tellerini yağlamak belki eliniz yatkın ise fren ayarını yapmak. Hidrolik disk fren sisteminde ise iş tamamıyla profesyonel kişiler tarafından yapılmadır. Çünkü hidrolik frende yapacağınız en ufak bir hata fren sisteminizin kullanılamaz duruma getirir.
Genel Kontroller
Orta Göbek: pedal kolunu ucundan kavrayıp kuvvetlice ileri geri oynatmaya çalışın. Boşluk varsa yakında yatağın değişmesi gerekecektir.
Furş yatağı: Burası da gevşeyebilir ama bunu hissetmek bazen zor olabilir. (frenlerdeki veya amortisördeki boşlukla da karışabilir. Bunu anlamak için ön fren sıkılıyken diğer elinizi furş yatağının çatala yakın bölümüne koyun. Parmaklarınızın yarısı yatağın alt kısmında, yarısı da üst parçada olsun. Bisikleti bu konumda (ön fren sıkılıyken) ileri geri ittirirken varsa boşluğu parmaklarınızda hissedersiniz. Yatağınız Aheadset tipiyse genellikle 5 veya 6 mm. Allenle bunu düzeltmeniz mümkün. (Yatağın gevşemiş ama sağlam olduğunu varsayıyorum)
Teker Göbekler:
Tekerleri sıkıca kavrayıp sağa ve sola ittirin. Çok az veya hiç boşluk olmaması gerekir. Boşluk varsa ve de bu işe uygun özel ince anahtarlarınız yoksa en iyisi bir bisikletçiye göstermeniz olacaktır.
Jantlar:
Jantlardaki vuruklar genellikle düzelmez. Bu durumda yeni jant en iyi çözümdür. Salgılı dönen tekerleklerin akort işleminden geçmesi gerekir. İyi akort yapabilmek için ise uygun akort anahtarının yanı sıra sonsuz sabır ve deneyim gereklidir. Bunlardan biri bile eksikse yine işi bir bilene yaptırın.
Lastikler:
Bisiklet lastikleri sizi yola bağlayan en önemli ekipmandır. Zaman zaman kontrol edilerek çatlak veya aşınma oluştuğunda sorunsuz bir sürüş için değiştirilmesi gerekli.
Bunlar çok genel ama bir bisiklet için hayati önem içeren bakımlar, kontrollerdir. Eğer elinizde temel tamir takımları varsa bu basit işlemleri kendiniz yapabilirsiniz. Tabii bu işlere meraklıysanız…